Fuzja talentów, czyli „Ander-sen”

Od 22 lutego 2020 można śnić na jawie w łódzkim Teatrze Pinokio. Spektakl „Ander-sen” w reżyserii Tomasza Kaczorowskiego zawiera trzy składniki widowiska teatralnego, które osobno intrygują, a w tercecie zachwycają: nieszablonową proporcję słowa i obrazu, olśniewającą oprawę plastyczną i aktorów śpiewających.

Przewodniczką po świecie opowieści napisanej przez Bronisława Maja jest Czarownica, która łowi do swej baśni słowa i postacie z klasycznych utworów Hansa Christiana Andersena: „Krzesiwo”, „Mała Syrena”, „Calineczka”, „Ołowiany Żołnierz” i „Królowa Śniegu”. W tej roli występuje Piotr Osak, ubrany w czarny kostium rodem z opery i srebrną maskę. Aktor tworzy bogatą, tajemniczą postać, znakomicie modulując głos – od szeptu do krzyku. Jest jednocześnie przerażający i intrygujący, wchodzimy za nim do ciemnego lasu nie rzucając kamyczków ani okruszków. Wcale nie chcemy stamtąd wracać. Kiedy śpiewa finałową piosenkę, wyświeca się sens tytułu: Czarownica przedzierzga się w autora baśni. Wszystko, co widzieliśmy, to było „Ander-śnienie”.

Budzi moje uznanie, że Tomasz Kaczorowski nie boi się ciszy. Pozwala wybrzmieć ruchowym etiudom aktorów i daje im szansę na zaprezentowanie różnych technik animacji. Obok lalek cieniowych w przedstawieniu pojawiają się pacynki oraz lalki z papieru i drewna. Trudno tu robić ranking, bo lalki zaprojektowane przez autorkę scenografii, Justynę Bernadettę Banasiak, budzą najwyższe uznanie za sprawą swej subtelności i piękna, ale mam swoich faworytów. To Ołowiany Żołnierz z drewna, z ruchomymi stawami i gałkami ocznymi (co miałam przyjemność dostrzec podczas krótkiej wizyty zakulisowej), animowany przez Łukasza Batko i Ropuch-pacynka. Przeuroczy i zabawny Ropuch stawiał precyzyjne kroki i wydawał bulgoczące dźwięki dzięki Małgorzacie Krawczenko. Aktorka wcieliła się także w rolę Małej Syrenki i z ogromną gracją poruszała się w swoim kostiumie z ogonem, który wcale nie był w dotyku tak aksamitny i miękki, jak wydawał mi się na scenie (zakulisowej wizyty ciąg dalszy). Uwiedziona słodkimi obrazkami z Disneya i posiadaniem w zamierzchłej przeszłości Barbie-syrenki z fioletowymi lokami, zapomniałam ile dramatyzmu i napięcia kryje się w baśni o Małej Syrenie. Dziękuję Małgorzacie Krawczenko, że mogłam sobie o tym przypomnieć.

Dwie części spektaklu różnią się nieco klimatem. Być może dlatego, że po przerwie jesteśmy widzami jednej tylko opowieści – o Gerdzie i Kaju. Przywykliśmy do tego, że są to dziecięce postaci, tymczasem w Pinokiu grają te role doświadczeni aktorzy: Danuta Kołaczek i Krzysztof Ciesielski. Myślę, że to znakomity koncept, zwłaszcza że w spektaklu widzimy tylko fragment baśni – Gerda odnajduje zlodowaciałego Kaja w pałacu Królowej Śniegu i szczęśliwa odchodzi z nim do domu. Oboje mają już siwe włosy. Nie są dziecięcymi wędrowcami, którzy zgubili się na chwilę. To dorośli ludzie, którzy tylko pierwszy i ostatni fragment życia będą mogli spędzić razem. Wyciszona, spokojna gra aktorska dobrze oddaje tę melancholijną i wzruszającą sytuację. Podobnie, jak piosenki, które tę i niemal każdą scenę spektaklu czynią muzycznym przeżyciem. Pinokio dysponuje naprawdę znakomicie śpiewającą kadrą – myślę, że dla kompozytora muzyki, Miłosza Sienkiewicza, ta współpraca była czystą przyjemnością.

Szczerze mówiąc, zaskoczyła mnie wizyta w Pinokiu. Odwiedziłam tę łódzką scenę po raz pierwszy, bez uprzedzeń, ale też bez nadmiernych oczekiwań. Tymczasem to, co zobaczyłam, oczarowało mnie na wszystkich poziomach. Talenty aktorskie, muzyczne i plastyczne spojone inteligentną wizją reżyserską. Mam nadzieję, że także inni koledzy recenzenci nabiorą animuszu na regularne odwiedzanie Pinokia. Okazuje się, że wystarczy jedna wizyta, by poczuć ogromną ciekawość kolejnych premier.